نکات مهم درباره بهداشت دهان و دندان

برای داشتن دندان‌های سالم، مهم‌ترین نکته در رعایت بهداشت دندان افراد است؛ چراکه داشتن دندان‌های سالم یکی از برجسته‌ترین عوامل در سلامتی بدن به شمار می‌رود. شاید این سؤال برایتان پیش بیاید که بهداشت دندان و دهان دقیقاً چیست و برای داشتن آن باید چه نکاتی را رعایت کنید؟ با ما در ادامه این مطلب همراه باشید تا مهم‌ترین نکات درباره بهداشت دهان و دندان را به شما معرفی کنیم. با خواندن این مقاله دید خوبی نسبت به اصول بهداشتی دهان و دندان پیدا می‌کنید.

بهداشت دهان و دندان چیست؟

بهداشت دهان و دندان یکی از موارد بسیار مهم در حفظ سلامت بدن به شمار می‌رود. دندان‌های سالم و دهان تمیز نه تنها به زیبایی و جذابیت شخص کمک می‌کنند، بلکه در صحت و سلامت دستگاه گوارش نیز نقش مؤثری دارند و در اصلاح طرح لبخند نقش مهمی را ایفا می‌کنند. برای بهداشت دندان‌ها و دهان باید به نکات مهمی اشاره کرد در ادامه آن‌ها را لیست کرده‌ایم:

• اهمیت بهداشت دندان و دهان
• چگونگی مراقبت از دندان‌ها
• مواد غذایی مفید برای دندانها

 همچنین باید بدانید که در صورت رعایت نکردن اصول بهداشتی دهان و دندان چه مشکلاتی پیش می‌آید. در ادامه این مطلب به هریک از این نکات می‌پردازیم.

اهمیت بهداشت دندان و دهان

بهداشت دهان و دندان برای حفظ سلامت دهان و جلوگیری از بروز مشکلات دهانی و لثه‌ای بسیار حائز اهمیت است. در ادامه برخی از مهم‌ترین دلایل برای رعایت اصول بهداشتی دهان و دندان را آورده‌ایم.

حفظ سلامت دهان و دندان

بهداشت دندان‌ها و دهان در پیشگیری از بیماری‌های دهانی مانند عفونت لثه‌ای، تبخال، التهاب زبان و بوی بد دهان کمک می‌کنند و شما را از ترمیم دندان بی‌نیاز خواهند کرد. همچنین رعایت بهداشت باعث حفظ سلامت لثه و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، دیابت و سایر بیماری‌های مزمن مرتبط با بهداشت دهان می‌شود.

مراجعه منظم به دندانپزشک به‌منظور حفظ سلامت دهان و دندان

بهبود ظاهر و اعتماد به نفس

 داشتن دندان‌های سالم و زیبا، ظاهر خوبی را به فرد می‌بخشند و باعث افزایش اعتمادبه‌نفس و رضایت افراد می‌شوند. همچنین دندان‌های سالم و زیبا در تعاملات اجتماعی و حرفه‌ای نیز نقش مهمی دارند.

بهبود تغذیه و گوارش 

 داشتن دندان‌های سالم کمک می‌کند تا راحت‌تر غذاها را بجوید و عمل بلع برایتان آسان‌تر می‌شود. هرکسی که دندان‌درد را تجربه کرده باشد، حتماً می‌داند که غذا خوردن با درد دندان سخت‌تر می‌شود. خمیدگی‌، پوسیدگی و کندن دندان همگی در جویدن‌ و خرد‌ کردن درست غذا و در نتیجه هضم آن مؤثرند. اگر دندان‌درد دارید، ممکن است نیاز به عصب کشی دندان داشته باشید؛ بنابراین فوراً به دندانپزشک حاذف و معتبر مراجعه کنید.

کاهش هزینه های درمانی

 حفظ بهداشت دندان‌ها و دهان باعث کاهش هزینه‌های درمانی می‌شود. با داشتن یک روند بهداشتی منظم و صحیح، احتمال بروز مشکلات جدی کاهش می‌یابد و هزینه‌های مرتبط با درمان کم می‌شود.

مواد غذایی سودمند برای بهداشت دهان و دندان

غذاهایی که در طول روز می‌خوریم، به طور مستقیم بر سلامت بدن از جمله سلامت دندان‌ها اثرگذارند. مصرف میوه‌ها و مواد غذایی برای محافظت از سلامت عمومی بدن نیاز است؛ اما برخی از خوراکی‌ها برای سلامت دهان و دندان فواید بیشتری دارند. در ادامه بهترین مواد غذایی را که برای سلامت و بهداشت دندان‌ها مفیدند بررسی می‌کنیم.

مصرف سبزیجات تازه

مصرف سبزیجات تازه مانند برگ بروکلی، کاهو و گوجه‌فرنگی به بهبود بهداشت دندان‌ها کمک کنند. این سبزیجات حاوی ویتامین C هستند که باعث تقویت لثه‌ها و مقابله با عفونت‌های لثه می‌شوند.

مصرف میوه تازه

مصرف میوه‎‌های غنی از ویتامین C مانند پرتقال، توت، توت‌فرنگی و آناناس به بهبود سلامت دهان و دندان یاری می‌رسانند. ویتامین C در میوه‌های تازه، ضدعفونیکننده طبیعی به شمار می‌روند و با رشد بی‌رویه باکتری‌ها در دهان مقابله می‌کنند.

نوشیدن آب کافی

نوشیدن آب به‌اندازه کافی به تولید بیشتر ترشحات و برطرف کردن خشکی دهان کمک می‌کند. همچنین آب خاصیت شست‌وشوی طبیعی دارد و به پاک کردن باقی‌مانده غذا و باکتری‌های دهان کمک می‌کند.

مصرف محصولات لبنی

محصولات لبنی باکتری‌های مفیدی دارند که به حفظ تعادل بین باکتری‌های خوب و بد در دهان کمک می‌کنند و بوی بد دهان را کاهش می‌دهند. پنیر و ماست حاوی کلسیم و فسفر هستند که به تقویت دندان‌ها، لثه و استحکام استخوان دهان کمک می‌کنند. 

مصرف مواد غذایی با کمبود قند

مصرف بیش‌ازحد قند منجر به تولید اسید در دهان می‌شود و این اسید‌ها مینای دندان را به آرامی حل می‌کنند و حفره‌ها یا سوراخ‌هایی روی دندان‌ها به وجود می‌آورند. پوسیدگی دندان باعث بروز آبسه و عفونت دندان می‌شود و ممکن است به کشیدن اجباری دندان منتهی شود.

چگونگی رعایت بهداشت دهان و دندان

رعایت و حفظ بهداشت دندان از اهمیت بسزایی برخوردار است و باید از روش‌های درست و اصولی برای آن استفاده کنیم. در این بخش از مقاله به چند راهکار اصولی حفظ سلامت دهان و دندان می‌دهیم.

1. مسواک زدن منظم

 روزانه حداقل دوبار مسواک بزنید و در صورت امکان بعد هر وعده غذایی دندان‌هایتان را بشویید. بهتر است از مسواک‌هایی با سر نرم استفاده کنید و مسواک زدن به صورت درست و اصولی را بیاموزید.

2. استفاده از خمیر دندان مناسب

 از خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده کنید تا از تخریب دندان‌هایتان جلوگیری شود و ترکیب‌های معدنی ضروری را برای تقویت دندان‌هایتان تأمین کند.

رعایت بهداشت دهان و دندان با شستشو با مسواک و خمیر دندان

3. اجتناب از مصرف مواد مضر برای دندان

دخانیات، قهوه، چای سیاه و نوشیدنی‌های گازدار بخشی از  مواد مضر برای دندان‌ها هستند که به رنگ آن‌ها آسیب می‌رسانند و راه را برای رشد باکتری‌های دهانی ایجاد می‌کنند که در نهایت به بوی نامطبوع دهان منجر می‌شود.

4. مراجعه منظم به دندانپزشک

 حداقل هر شش‌ماه یک‌بار به دندانپزشک مراجعه کنید تا وضعیت دهان و دندانتان را بررسی کند و در صورت نیاز، درمان‌های لازم را بعد از عکس‌برداری انجام دهد.

5. استفاده از نخ دندان

 حتماً برای تمیز کردن فضای بین دندان‌ها از نخ دندان استفاده کنید. انتخاب نخ دندان مناسب به شما کمک می‌کند تا ذرات غذایی و باکتری‌ها از فضای بین دندان‌ها تمیز شود.

6. اجتناب از استرس

 استرس به افزایش مشکلات دهان و دندان مانند بروز التهاب‌های لثه و خراشیده شدن دندان‌ها می‌انجامد. سعی کنید استرس خود را کنترل و روش‌های متمرکزسازی و آرام‌بخشی را اجرا کنید.

رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان چه مشکلاتی را به وجود می آورد؟

رعایت اصول بهداشتی در دهان و دندان اهمیت فراوانی در حفظ سلامت افراد دارد، اما متأسفانه بسیاری از افراد در رعایت آن بی‌توجهی می‌کنند که دچار عواقب بدی می‌شوند. در ادامه به بررسی مشکلاتی می‌پردازیم که در صورت رعایت نکردن اصول بهداشتی در دهان و دندان به وجود می‌آیند.

1. بیماری های قلبی و عروقی

رعایت نکردن اصول بهداشتی در دهان و دندان، افراد را در معرض بیماری‌های قلبی قرار می‌دهد. طبق تحقیق‌های انجام‌شده، رعایت نکردن بهداشت فردی در دهان و دندان خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را تا ۲۸ درصد افزایش می‌دهد.

باکتری‌هایی که عامل ایجاد برآمدگی و التهاب لثه هستند از طریق دهان وارد جریان خون می‌شوند. هنگامی که باکتری‌ها از طریق خون به قلب می‌رسند، به مناطق آسیب‌دیده قلب متصل و باعث التهاب می‌شوند. علاوه‌بر‌آن ممکن است این باکتری‌ها با آلوده کردن پوشش داخلی قلب، بیماری اندوکاردیت را به وجود آورند.

2. عفونت های تنفسی

یکی دیگر از عواقب رعایت نکردن بهداشت دندان، ابتلا به عفونت تنفسی است. باکتری‌هایی که به دلیل دندان‌های آلوده یا لثه‌های متورم در دهان وجود دارند، از طریق جریان خون یا تنفس وارد ریه‌ها می‌شوند. حجم بالای این باکتری‌ها در ریه منجر به عفونت تنفسی و ذات‌الریه می‌شوند.

افراد معتاد به دخانیات، سالمندان و افرادی که بیماری‌های خاص و زمینه‌ای دارند بیشتر در معرض عفونت تنفسی قرار می‌گیرند؛ بنابراین به این افراد توصیه می‌شود چکاپ‌های دندانپزشکی خود را جدی بگیرند.

3. بیماری سرطان

رعایت نکردن بهداشت دندان و دهان در بیشتر مواقع منجر به بیماری‌های لثه‌ای می‌شود. در مواردی این عفونت لثه به استخوان‌هایی که دندان‌ها در آن قرار دارند حمله می‌کند که باعث ایجاد سرطان می‌شود؛ در نتیجه با بررسی منظم دندان و رعایت بهداشت آن می‌توان سرطان دهان را در مراحل اولیه تشخیص داد و از آن جلوگیری کرد. افزون‌براین، انواع سرطان نیز با بیماری لثه ارتباط دارند.

4. بیماری دیابت

نتایج تحقیقات نشان می‌دهند که بیش از ۲۲ درصد افراد دیابتی بیماری التهاب لثه دارند. بیماری پریودونتال کنترل دیابت را سخت‌تر می‌کند؛ به همین دلیل برای افراد دیابتی موضوع سلامت دهان و دندان از اهمیت بسزایی برخوردار است تا از عوارض بیماری آن‌ها جلوگیری شود. رعایت نکردن بهداشت دندان و دهان احتمال ابتلا به دیابت را افزایش می‌دهد.

5. بیماری های لثه ای

وجود باکتری‌هایی در دهان باعث ایجاد عفونت لثه و این عفونت منجر به التهاب و خونریزی لثه می‌شود. در صورت درمان نکردن، ممکن است بیماری‌های جدی‌تر مانند التهاب بافت پایه دندان (پریودونتیت) را در بر داشته باشد. بسیاری از بیماری‌های کلیوی ناشی از بیماری‌های لثه هستند.

6. ناباروری

هرچند ناباروری عوامل متفاوتی دارد، اما تحقیقات نشان داده است خانم‌هایی که به سلامت دهان و دندان بی‌توجه‌اند احتمال ناباروری در آن‌ها افزایش می‌یابد. استفاده از مسواک، نخ دندان و رعایت بهداشت دهان و دندان در بارداری برای همه خانم‌های باردار ضروری است.

7. بیماری های کلیوی

رعایت نکردن بهداشت دهانی عوارض جدی بر سلامت کلیه‌ها دارد. باکتری‌ها و عفونت‌ها از دهان و دندان به جریان خون و مجاری ادراری منتقل می‌شوند و ممکن است عفونت‌های کلیوی مانند التهاب کلیه و نارسایی کلیه را ایجاد کنند که گاهی منجر به مرگ آن‌ها و در نهایت پیوند کلیه می‌شود.

رعایت بهداشت فردی دهان و دندان ضروری است

در این مقاله به نکات مهم درباره بهداشت دهان و دندان و مواردی که سلامت دندان‌ها را تضمین می‌کنند اشاره کردیم. همچنین مواد غذایی مناسب برای دهان و دندان را به شما معرفی کردیم و عوارض رعایت نکردن اصول بهداشتی در دندان و دهان را توضیح دادیم.

دندانپزشکان معتقدند در صورتی که انواع بیماری‌های دهان و دندان در زمان مناسب کنترل نشوند، عوارضی را به همراه دارند؛ به همین دلیل حتماً نسبت به بهداشت فردی دهان و دندان خود توجه بیشتری داشته باشید و به طور منظم چکاپ دندان‌های خود را انجام دهید.

سوالات متداول 

1. منظور از رعایت بهداشت دندان و دهان چیست؟ 

مهم‌ترین اقدام‌هایی که باید برای رعایت بهداشت دندان‌ها و دهان انجام دهید، مسواک زدن، استفاده از نخ دندان و چکاپ دندانپزشکی سالانه است. 

2. رعایت نکردن بهداشت دندان باعث چه بیماری هایی می‌شود؟ 

در صورت رعایت نکردن اصول بهداشتی در دندان و دهان، باکتری‌ها و عفونت‌ها از دندان به جریان خون و مجاری ادراری راه پیدا می‌کنند و ممکن است عفونت‌های کلیوی، بیماری‌های لثه‌ای، بیماری‌های قلبی و عروقی و عفونت‌های تنفسی را ایجاد کنند.