علت خونریزی لثه هنگام مسواک زدن چیست؟

خونریزی لثه حین مسواک زدن پدیده‌ای رایج است که می‌تواند علل مختلفی داشته باشد. اگرچه این مشکل در بسیاری از افراد رخ می‌دهد، اما نادیده گرفتن آن می‌تواند عواقب ناخوشایندی ایجاد کند. در این مقاله، تلاش کردیم تا شما را با علت خونریزی لثه هنگام مسواک زدن و راه‌های درمان آن آشنا کنیم. برای اطلاعات بیشتر تا انتهای این مقاله با ما در کلینیک دندانپزشکی دکتر ابوالقاسمی همراه شوید. 

مسواک نا‌مناسب؛ اولین علت خونریزی لثه هنگام مسواک زدن 

استفاده از مسواک با برس سخت می‌تواند به لثه‌ها آسیب برساند و باعث التهاب و خونریزی شود. به همین دلیل می‌توان استفاده از مسواک نامناسب را اولین علت خونریزی لثه حین مسواک زدن دانست. ممکن است مسواک با برس‌های خیلی بزرگ یا خیلی کوچک، به طور کامل دندان‌ها و لثه‌ها را تمیز نکند و منجر به تجمع پلاک و باکتری شود که در نهایت به خونریزی لثه منجر خواهد شد.

همچنین عوض نکردن مسواک هر 3 تا 4 ماه یکبار یا زمانی که برس‌ها فرسوده شده‌اند، باعث تجمع باکتری‌ها و افزایش احتمال خونریزی لثه می‌شود.

مسواک زدن نامناسب از دلایل اصلی خونریزی لثه

تغییرات هورمونی 

از دیگر دلایل خونریزی لثه هنگام مسواک زدن می‌توان به تغییرات هورمونی اشاره کرد. تغییرات هورمونی می‌تواند نقش مهمی در سلامت لثه‌ها و بروز پدیده خونریزی لثه حین مسواک زدن ایفا کند. افزایش هورمون‌های جنسی در دوران بلوغ می‌تواند باعث افزایش جریان خون در لثه‌ها و حساسیت بیشتر آنها شود و همین مسئله می‌تواند احتمال خونریزی لثه حین مسواک زدن را افزایش دهد. 

نکته دیگر اینکه افزایش سطح هورمون‌های پروژسترون و استروژن در دوران بارداری می‌تواند باعث التهاب و تورم لثه‌ها شود. به همین دلیل امکان دارد که لثه در برابر مسواک زدن حساس‌تر شود و خونریزی کند.

همچنین کاهش سطح هورمون استروژن در دوران یائسگی می‌تواند باعث خشکی دهان و کاهش بزاق شود. همانطور که می‌دانید، بزاق نقش مهمی در شستشوی دهان و خنثی کردن اسیدها دارد. کاهش بزاق می‌تواند به پوسیدگی دندان و بیماری‌های لثه منجر شود و احتمال خونریزی لثه را حین مسواک زدن افزایش دهد.

در نهایت بعضی از از سندرم‌های هورمونی مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک هم این پتانسیل را دارند که خطر ابتلا به بیماری‌های لثه و خونریزی لثه حین مسواک زدن را افزایش دهند.

بهداشت ضعیف دندان؛ علت اصلی خونریزی لثه هنگام مسواک زدن

از دیگر علت خونریزی و بوی بد دهان می‌توان به عدم رعایت اصول بهداشت دهان و دندان اشاره کرد. عدم مسواک زدن دو بار در روز به مدت 2 دقیقه با استفاده از تکنیک صحیح، می‌تواند به تجمع پلاک و باکتری‌ها و در نهایت التهاب و خونریزی لثه منجر شود.

همچنین عدم استفاده از نخ دندان یک بار در روز برای تمیز کردن سطوح بین دندانی که مسواک به آنها دسترسی ندارد، به تجمع پلاک و خونریزی حین مسواک زدن منجر خواهد شد. همچنین شما را برای درمان جرم و پلاک به زحمت مضاعف خواهد انداخت و عوارض جرمگیری دندان را هم به مشکلات اضافه خواهد کرد.

التهاب لثه 

التهاب لثه، که به عنوان ژنژیویت هم شناخته می‌شود، یکی از شایع‌ترین بیماری‌های دهان و دندان و دیگر علت خونریزی لثه هنگام مسواک زدن است. این بیماری در اثر تجمع پلاک و باکتری در خط لثه ایجاد می‌شود. علائم ژنژیویت شامل قرمزی، تورم، خونریزی و درد لثه‌ها است. در این حالت، لثه‌ها به دلیل التهاب و تورم، به راحتی تحریک شده و خونریزی می‌کنند.

دیابت

افراد مبتلا به دیابت به دلیل کنترل ضعیف قند خون، بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های لثه و خونریزی لثه قرار دارند. سطح بالای قند خون می‌تواند به سیستم ایمنی بدن آسیب برساند و توانایی بدن در مبارزه با عفونت‌ها، از جمله عفونت‌های لثه را کاهش دهد.

همچنین افراد مبتلا به دیابت بیشتر در معرض خطر خشکی دهان قرار دارند. بزاق نقش مهمی در شستشوی دهان و خنثی کردن اسیدها دارد. کاهش بزاق می‌تواند به پوسیدگی دندان و بیماری‌های لثه منجر شود.

مصرف سیگار؛ علت شایع خونریزی لثه هنگام مسواک زدن

استعمال دخانیات، به ویژه سیگار کشیدن، از دیگر علت خونریزی لثه هنگام مسواک زدن است و جدا از آن، می‌تواند منجر به التهاب لثه‌ها و خونریزی آنها شود. سیگار کشیدن یکی از مضرترین عادت‌ها برای سلامتی دهان و دندان محسوب می‌شود. 

باید اشاره کنیم که دود سیگار حاوی بیش از 7 هزار ماده شیمیایی است که بسیاری از آنها سمی و سرطان‌زا هستند. این مواد شیمیایی می‌توانند به طور مستقیم به لثه‌ها آسیب برسانند و باعث التهاب، تورم و خونریزی آنها شوند.

علاوه بر این، سیگار کشیدن می‌تواند با تضعیف سیستم ایمنی بدن، خطر ابتلا به بیماری‌های لثه را افزایش دهد. افراد سیگاری بیشتر در معرض خطر ابتلا به ژنژیویت (التهاب لثه) و پریودنتیت (بیماری شدید لثه) هستند.

مصرف سیگار از دلایل خونریزی لثه

بارداری

بارداری می‌تواند تغییرات هورمونی متعددی در بدن ایجاد کند که به طور موقت بر سلامت لثه‌ها تاثیر می‌گذارد. همانطور که قبلا هم توضیح دادیم، تغییرات هورمونی دوران بارداری می‌تواند منجر به افزایش حساسیت لثه‌ها، التهاب، تورم و خونریزی آنها شود.

شایع‌ترین مشکل لثه در دوران بارداری، ژنژیویت بارداری است. ژنژیویت بارداری نوعی التهاب لثه است که حدود 50 تا 80 درصد از زنان باردار را درگیر می‌کند. این بیماری معمولا در سه ماهه دوم بارداری ظاهر می‌شود و در صورت عدم درمان، می‌تواند به پریودنتیت (بیماری شدید لثه) منجر شود.

در صورتی که علائم زیر را مشاهده کردید، برای معاینه بهتر و تشخیص دقیق به پزشک مراجعه کنید:

• قرمزی، تورم و خونریزی لثه‌ها
• درد لثه‌ها
• بوی بد دهان
• حساسیت لثه‌ها به لمس

باقی ماندن انواع غذا بین دندان‌ و خونریزی لثه هنگام مسواک زدن

باقی ماندن غذا میان دندان‌ها، ساده‌ترین علت خونریزی لثه هنگام مسواک زدن است. باقی ماندن مواد غذایی بین دندان‌ها می‌تواند به طور مستقیم به سلامت لثه‌ها آسیب برساند و منجر به خونریزی لثه حین مسواک زدن شود.

مواد غذایی باقی‌مانده بین دندان‌ها، به خصوص ذرات کربوهیدرات، به سرعت توسط باکتری‌های دهان تجزیه می‌شوند و پلاک ایجاد می‌کنند. پلاک نوعی لایه چسبنده و بی رنگ است که روی دندان‌ها تشکیل می‌شود و اگر به طور کامل از بین نرود، به مرور زمان سفت و به جرم تبدیل می‌شود و فرد را درگیر فرآیند جرم گیری دندان می‌کند.

همچنین پلاک و جرم می‌توانند باعث التهاب لثه‌ها (ژنژیویت) شوند. در این وضعیت لثه‌های ملتهب قرمز، متورم و حساس خواهند شد و به راحتی خونریزی می‌کنند. همچنین اگر مواد غذایی بین دندان‌ها حین مسواک زدن به طور کامل از بین نرفته باشند، می‌توانند به تحریک لثه‌ها و خونریزی آنها منجر شوند.

هموفیلی؛ بدیهی ترین علت خونریزی لثه هنگام مسواک زدن

هموفیلی نوعی اختلال ارثی خونی است که در آن خون لخته نمی‌شود. این امر می‌تواند منجر به خونریزی طولانی مدت و شدید در پاسخ به آسیب شود. خونریزی لثه مشکلی شایع در افراد مبتلا به هموفیلی است. از آنجایی که لثه‌ها به طور طبیعی عروق زیادی دارند و به راحتی خونریزی می‌کنند، می‌توان هموفیلی را جدی‌ترین علت خونریزی لثه هنگام مسواک زدن دانست.

محکم مسواک زدن یا محکم نخ دندان کشیدن

استفاده از فشار زیاد حین مسواک زدن می‌تواند به لثه‌ها آسیب برساند و باعث خونریزی آنها شود. لثه‌ها بافت‌های ظریف و حساسی هستند که به راحتی تحریک می‌شوند. اگر محکم مسواک می‌زنید و به لثه‌ها فشار می‌آورید، با آسیب به آن‌ها و تحریک لثه، منجر به خونریزی و در نهایت فرسایش آن خواهید شد. بنابراین خیلی مهم نیست اول نخ دندان بکشیم یا مسواک بزنیم، لازم است آرام و شمرده تمام این کارها را انجام دهیم.

مصرف داروهای خاص

داروهای متعددی می‌توانند به طور مستقیم یا غیرمستقیم باعث خونریزی لثه شوند. مثلا داروهای ضد انعقاد خون و ضد پلاکت از لخته شدن خون جلوگیری می‌کنند و به این ترتیب احتمال خونریزی لثه را افزایش می‌دهند. همچنین داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی یا همان NSAIDs می‌توانند باعث تحریک و التهاب لثه‌ها شوند و آنها را در برابر خونریزی حساس‌تر کنند.

به علاوه، بعضی از داروها مانند داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب می‌توانند باعث خشکی دهان شوند. خشکی دهان می‌تواند به تحریک و خونریزی لثه‌ها منجر شود. از انواع این داروها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. داروهای ضد انعقاد خون

• وارفارین
• هپارین
• دابیگاتران
• ریواروکسابان
• اپیکسابان

2. داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی

• ایبوپروفن
• ناپروکسن
• کتانول
• پیروکسیکام

مصرف برخی داروها از دلایل خونریزی لثه

3. داروهای ضد پلاکت

• آسپرین
• کلوپیدوگرل
• تیکاگرلور

4. داروهای شیمی درمانی

• متوترکسات
• وین کریستین
• سیکلوفسفامید

5. داروهای ضد افسردگی

• فلوکستین
• سرترالین
• پاروکستین
• ونلافاکسین
• دولوکستین

6. داروهای ضد اضطراب

• دیازپام
• آلپرازولام
• لورازپام

7. داروهای کورتیکواستروئیدی

• پردنیزون
• دگزامتازون

8. داروهای ضد فشار خون

• نیفدیپین
• آملودیپین
• لیزینوپریل
• انالاپریل

درمان علت خونریزی لثه هنگام مسواک زدن در کلینیک دکتر ابوالقاسمی

در این مقاله تلاش کردیم تا شما را با علت خونریزی لثه هنگام مسواک زدن و مشکلات زمینه‌ای مرتبط با آن آشنا کنیم. توجه داشته باشید که در نهایت خونریزی لثه نوعی علامت هشداردهنده از بیماری زمینه‌ای است که باید توسط پزشک بررسی شود. اگر شما هم به این مشکل ادامه‌دار برخورد کردید، برای تشخیص و معاینه بیشتر به پزشک مراجعه کنید. شما می‌توانید برای دریافت خدمات ترمیم و درمان در دندانپزشکی با ما در کلینیک دکتر ابوالقاسمی تماس بگیرید تا در سریع‌ترین زمان ممکن، نوبت مشاوره و ویزیت را دریافت کنید.

سوالات متداول

1. علت خونریزی لثه هنگام مسواک زدن چیست؟

علت اصلی خونریزی لثه هنگام مسواک زدن عموما به تجمع پلاک در اطراف دندان‌ و روی لثه‌ها برمی‌گردد. پلاک یک لایه نرم و کم رنگ است که از باکتری‌ها، ذرات غذایی و مواد دیگر تشکیل شده است و اگر به طور مداوم برداشته نشود، باعث التهاب لثه و خونریزی می‌شود.

2. چگونه می‌توان از خونریزی لثه هنگام مسواک زدن جلوگیری کرد؟

برای جلوگیری از خونریزی لثه، مهم است که به بهداشت دهان خود توجه کافی داشته باشید. این شامل استفاده منظم از مسواک و نخ دندان، استفاده از آب حاوی کلرهکسیدین و مراجعه منظم به دندان‌پزشک برای پاکسازی پلاک و تارتار می‌شود. همچنین، از مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین C و K که به بهبود سلامتی لثه‌ها کمک می‌کنند، استفاده کنید.