18 علت بوی بد دهان و راهکارهای مقابله با آن

بوی بد دهان می‌تواند یکی از مشکلات آزاردهنده باشد که اعتماد به نفس افراد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بسیاری از عموم این عقیده را دارند که علت بوی بد دهان، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان است. اما شاید برایتان جالب باشد که بدانید در بسیاری از موارد، بیماری‌های زمینه‌ای و مشکلات متابولیک می‌توانند موجب بروز این عارضه شوند. در این مقاله عوامل بالقوه بوی بد دهان را با شما به اشتراک گذشته‌ایم. برای آشنایی با این عوامل، با ما تا انتهای این مقاله در کلینیک دندانپزشکی دکتر ابوالقاسمی همراه باشید.

علت بوی بد دهان چیست؟

همانطور که گفتیم، علت‌های زیادی برای بوی بد دهان وجود دارد که در ادامه قصد داریم آنها را مفصل بررسی کنیم و راهکارهایی را برای خلاص شدن از شر این بوی نامطبوع پیش روی شما قرار دهیم. موارد زیر از اصلی‌ترین دلایل بوی بد دهان محسوب می‌شوند.

عدم رعایت بهداشت عمومی دهان و دندان؛ علت اصلی بوی بد دهان

عموما بوی بد دهان از عدم رعایت بهداشت عمومی دهان و دندان ناشی می‌شود. اگر دندان‌ها و دهان‌تان را به‌صورت منظم تمیز نکنید، ذرات غذا در دهان باقی خواهند ماند و باکتری‌ها در آنجا رشد خواهند کرد. همچنین لوزه‌ها و سطوح ناهموار زبان می‌توانند ذرات غذا را به دام بیندازند و این مسئله باعث ایجاد بوی بد دهان خواهد شد.

مصرف غذای بد بو

مصرف مواد غذایی بدبو مانند سیر، پیاز، سبزی و ادویه‌جات خاص دومین علت بوی بد دهان است. ذرات بد بو می‌تواند وارد جریان خون و ریه‌ها شود و روی بوی دم و بازدم تاثیر بگذارد.

مصرف قهوه

اگر از طرفداران پر و پا قرص قهوه هستید، ممکن است متوجه شده باشید که دهان‌تان بوی خاصی می‌گیرد. مصرف مداوم قهوه می‌تواند از رایج‌ترین علل بوی بد دهان با وجود مسواک زدن باشد. قهوه به دلیل طعم قوی و تاثیر بر کاهش ترشح غدد بزاق، چنین اثری ایجاد می‌کند.

مصرف الکل

مصرف الکل از دیگر عواملی است که می‌تواند منجر به بوی بد دهان شود. الکل مانند کافئین تولید بزاق در دهان را کاهش می‌دهد و این مسئله بستر را برای رشد باکتری‌های دهان فراهم خواهد کرد.

رژیم غذایی با قند بالا؛ تاثیر باکتری ها در بوی بد دهان

رژیم غذایی سرشار از قند و پروتئین می‌تواند بر بوی دهان تاثیر بگذارد. باکتری‌ها از قند تغذیه می‌کنند و هرچه قند بیشتری مصرف کنید، فعالیت‌شان افزایش خواهد یافت.

رژیم های کم کربوهیدرات

کربوهیدرات‌ها عملکردی حیاتی در بدن دارند و اگر به اندازه کافی از آن‌ها استفاده نکنیم، ممکن است دهان‌مان بوی بدی بگیرد. این مسئله به‌خصوص در دوره‌ رژیم‌های غذایی کم کربوهیدرات و تفریط در مصرف آن، باعث بروز تغییراتی در متابولیسم خواهد شد که در نهایت به بدبو شدن دهان می‌انجامد.

واقعیت این است که هضم غذاهای سرشار از پروتئین برای بدن دشوار است و وقتی در معده بماند، گازهای حاوی گوگرد آزاد خواهد کرد. این مسئله باعث بدبو شدن دهان می‌شود.

مشکلات گوارشی؛ علت پنهان بوی بد دهان

هضم ناقص یا ضعیف، مشکلات گوارشی، یبوست و اختلالات روده می‌تواند دیگر علت بوی بد دهان باشد. اگر به صورت مکرر دچار رفلاکس می‌شوید، غذایی که در معده مانده است به راحتی وارد مری خواهد شد و بوی بد دهان را به دنبال خواهد داشت.

سیگار کشیدن

محصولات تنباکو مانند پیپ، سیگار و قلیان با آسیب به لثه و محیط دهان، از دیگر عواملی هستند که بوی بدی در دهان ایجاد خواهند کرد.

سیگار کشیدن از دلایل بوی بد دهان

خشکی دهان

بزاق در از بین بردن ذرات غذایی باقیمانده در دهان و تمیز نگه داشتن دندان‌ها نقش مهمی ایفا می‌کند. کاهش ترشح بزاق یا توقف آن، منجر به خشکی دهان خواهد شد و می‌تواند عاملی مهم برای بوی بد آن باشد. یکی از دلایل بوی بد دهان بعد از بیداری همین مسئله است.

ما هنگام خواب دچار خشکی دهان می‌شویم و به همین دلیل بوی بد را تجربه می‌کنیم. اگر این وضعیت در بیداری ادامه پیدا کرد، بهتر است برای پیدا کردن علت خشکی به پزشک مراجعه کنید.

داروهای شیمیایی

بسیاری از داروها دهان را خشک می‌کنند؛ همانطور که توضیح دادیم، خشکی دهان از مهم‌ترین عوامل ایجادکننده بوی بد در دهان است. همچنین فرآیند تجزیه بعضی از داروها در بدن، مواد شیمیایی آزاد می‌کند که از طریق جریان خون وارد تنفس می‌شوند و بوی بدی ایجاد خواهند کرد.

استفاده از پروتز و روکش

روکش‌ها و انواع روش های اصلاح طرح لبخند مانند ارتودنسی، روکش‌های دندان و بریج‌های ثابت می‌توانند از دیگر عوامل بوی بد دهان باشند. استفاده از مسواک و نخ دندان بعد از هر وعده غذایی، تا حد زیادی این مشکل را حل خواهد کرد.

نخوردن غذا و روزه داری

حذف وعده‌های غذایی دیگر علت بوی بدن دهان است. وقتی غذا نمی‌خورید، بزاق تولید نمی‌شود و به همین دلیل، بوی بد دهان را تجربه خواهید کرد. 

قند خون بالا

قند خون با ایجاد کتواسیدوز دیابتی در بدن، یکی از دیگر دلایل ایجاد بوی بد دهان است. البته لازم است اشاره کنیم که کتواسیدوز دیابتی تهدیدکننده حیات است و می‌تواند باعث حمله قلبی یا نارسایی کلیه شود. 

سندرم شوگرن

سندرم شوگرن نوعی اختلال در سیستم ایمنی است. این سندرم بیشتر در زنان میانسال و افراد مبتلا به بیماری‌های خودایمنی دیگر مانند روماتیسم و لوپوس بروز می‌کند. این سندرم با خشکی دهان، منجر به بوی بد تنفس می‌شود.

بیماری‌ های لثه

بوی بد دهان می‌تواند یکی از علائم هشداردهنده بیماری‌های پریودنتال یا بیماری‌های لثه باشد. این بیماری‌ها ناشی از التهاب و عفونت لثه یا استخوان‌های اطراف دهان است؛ حالا اینکه علت عفونت دندان یا لثه چیست را پزشک مشخص می‌کند.

بیماری‌های لثه از دلایل بوی بد دهان

گلودرد استرپتوکوکی

استرپتوکوک نوعی عفونت باکتریایی است و گلودرد ایجاد می‌کند. این بیماری باکتریایی می‌تواند باعث بوی بد تنفس شود. علاوه‌بر استرپتوکوک، عفونت‌های سینوسی هم با ایجاد مخاط بدبو، روی بوی دهان تاثیر می‌گذارند.

تنفس دهانی

اگر هنگام خواب از طریق دهان نفس می‌کشید، احتمالا نفس‌تان در صبحگاه بدبو خواهد بود. 

سایر مشکلات زمینه ای

اگرچه بیشتر بوی بد دهان ناشی از باکتری‌های موجود در سیستم تنفسی هستند، اما مشکلات زمینه‌ای دیگری هم می‌توانند این مشکل را ایجاد کنند. بوی بد دهان می‌تواند علامتی هشداردهنده از وجود بیماری‌های زمینه‌ای مانند انواع عفونت‌ها، دیابت، مشکلات کبد، کلیه و مشکلات خونی باشد. حتی اختلالات متابولیک هم از عواملی هستند که می‌توانند در شکل بوی بد دهان، بروز پیدا کنند.

علت بوی بد دهان در کودکان چیست؟

بوی بد دهان در کودکان می‌تواند علت‌های مختلفی داشته باشد که با بزرگسالان متفاوت است. این عوامل عبارتند از:

• عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
• خشکی دهان
• تنفس دهانی، مخصوصا در کودکان مبتلا به بزرگی لوزه
• وجود باکتری روی زبان
• عفونت‌های دهانی
• وجود شیء خارجی در دهان
• مصرف غذاهای خاص مانند سیر، پیاز یا ادویه‌ها
• مصرف بعضی داروها
• آلرژی و سایر مشکلات زمینه‌ای

علت بوی بد دهان در نوجوانان چیست؟ 

علت بوی بد دهان در نوجوانان موارد زیر را شامل می‌شود:

• خشکی دهان
• پلاکت دندان
• عدم مراقبت صحیح از دندان
• بزرگ شدن لوزه‌ها
• بیماری‌های دهان و دندان
• مشکلات مربوط به لثه
• وجود شیء خارجی در بینی
• مصرف غذاهای خاص
• عفونت سینوس

وجود پلاکت یا جرم روی دندان‌ها از عواملی است که باعث می‌شود دهان نوجوان‌ها بوی بدی داشته باشد. این مسئله بیشتر به این دلیل است که برای آنها، شیطنت‌های دوران نوجوانی از بهداشت دهان و دندان مهم‌تر به نظر می‌رسد. از آنجا که عوارض جرمگیری دندان اجازه نمی‌دهند با فواصل کوتاه جرم‌گیری انجام شود، لازم است پدر و مادرها نسبت به بهداشت دهان و دندان فرزند نوجوان خود حواس‌جمع‌تر عمل کنند.

با چه روش هایی بوی بد دهان را تشخیص دهیم؟

 این سوال برای بسیاری از افراد پیش می‌آید که چطور علت بوی بد دهان را تشخیص دهیم یا اینکه چگونه بفهمیم بوی بد دهان از معده است. دندانپزشک، مهم‌ترین مرجع تشخیص بوی بد دهان است. این متخصصین اغلب به سادگی می‌‌توانند علت بوی بد دهان را تشخیص دهند.

آن‌ها از شما شرح حال می‌گیرند و سوابق پزشکی شما را بررسی می‌کنند. سپس با معاینه کامل محیط دهان، دنبال منشأ عفونت خواهند بود. اگر دندانپزشک نتواند علت بوی بد را پیدا کند، شما را به متخصص مربوطه ارجاع خواهد داد تا با آزمایش‌های بیشتر، علت اصلی بوی بد دهان تشخیص داده شود.

 چگونه بوی بد دهان را از بین ببریم؟ 

مهم‌ترین روش مقابله با بوی بد دهان این است که به طور منظم، بهداشت دهان را رعایت کنید و هر چند وقت یکبار، جرم‌گیری انجام دهید. این کار علاوه‌بر رفع بوی بد دهان برای همیشه، از بروز بیماری‌های لثه هم جلوگیری می‌کند. اگر می‌خواهید بدانید جرم گیری دندان چیست یا فرآیند آن به چه شکل انجام می‌شود، یک مقاله مجزا را به این موضوع اختصاص داده‌ایم.

در حالت کلی، درمان بوی بد دهان به علت زمینه‌ای بروز آن بستگی دارد. اگر بو ناشی از بیماری زمینه‌ای باشد، باید با مراجعه به پزشک متخصص، بیماری را درمان کنید. موارد زیر، چند مورد از رایج‌ترین انواع درمان بوی بد دهان محسوب می‌شوند.

رفع بوی بد دهان در صبح 

• علاوه‌بر مسواک دندان، لازم است که حتما زبانتان را هم مسواک بزنید و تمیز کنید.
• بعد از مسواک آب بنوشید و در طول شب، بدن‌تان را هیدراته نگه دارید.
• به مدت طولانی گرسنه نمانید و وعده‌های غذایی، مخصوصا صبحانه را سر وقت مصرف کنید.

رفع بوی بد دهان در طب سنتی 

بعد از شناخت علت بوی بد دهان، نوبت به پیدا کردن روش رفع این بوی بد در طب سنتی می‌رسد. موارد زیر از شناخته‌شده‌ترین روش‌های رفع بوی بد دهان در طب سنتی محسوب می‌شوند:

• شستشو دهان و غرغره با مخلوط سرکه سیب و آب
• غرغره کردن مخلوط سرکه سیب و جعفری
• استفاده از سرکه سیب و عسل در صورت ابتلا به عفونت باکتریایی
• نگه داشتن روغن نارگیل در دهان به مدت ده دقیقه
• جویدن دانه رازیانه
• نوشیدن مداوم چای سبز
• مصرف شیره زنجبیل

رفع بوی بد دهان با رژیم غذایی 

برای کاهش بوی بد دهان، مصرف محصولات زیر در رژیم غذایی توصیه می‌شود:

• چای سبز
• ماست
• گیاهان و میوه‌جات سفت مانند سیب
• آدامس بدون قند
• ریحان
• جعفری
• سبزیجات برگی
• زنجبیل
• گردو
• محصولات غذایی سرشار از فیبر
• گیلاس
• خربزه
• پرتقال

درمان خانگی بوی بد دهان 

راهکارهای زیر از بهترین روش‌های درمان خانگی بوی بد دهان محسوب می‌شوند:

• شستشوی تمیز و بادقت دندان و زبان
• استفاده از جوش شیرین
• مصرف مداوم آب
• جویدن آدامس بدون قند
• استفاده از سرکه سیب و آب
• نوشیدن چای سبز
• جویدن رازیانه
• تعویض مسواک (هر شش ماه یک بار)
• مصرف جعفری و ریحان
• مصرف سیب
• مصرف آبلیمو
• تمرین تنفس از طریق بینی

درمان گیاهی بوی بد دهان 

بسیاری از درمان‌هایی که برای بوی بد دهان با شما به اشتراک گذاشتیم، شامل درمان‌های گیاهی هم می‌شوند. درمان‌های زیر از معروف‌ترین و بهترین این موارد محسوب می‌شوند:

• دمنوش میخک
• جویدن رازیانه
• مصرف هل
• مصرف ریحان
• جویدن جعفری

درمان بوی بد دهان با دارو 

درمان دارویی، بیشتر از هر چیزی به علت بوی بد دهان بستگی دارد. هر علت، به داروی خاص خود نیاز دارد. مصرف دهانشویه برای حذف عوامل باکتریایی دهان، اسپری خوشبوکننده، آنتی بیوتیک و... از مهم‌ترین درمان‌های دارویی هستند که برای بوی بد دهان تجویز می‌شوند.

 درمان بوی بد دهان ناشی از سینوزیت 

سینوزیت ناشی از عفونت‌های باکتریایی با مصرف انواع آنتی بیوتیک درمان خواهد شد و بالطبع درمان این عارضه، در رفع بوی بد دهان موثر خواهد بود. تشخیص نوع آنتی بیوتیک مورد نیاز شما، بر عهده پزشک است. همچنین اگر سینوزیت شما ناشی از آلرژی باشد، انواع آنتی هیستامین به درمان عارضه کمک خواهند کرد.

 درمان بوی بد دهان ناشی از حلق 

اگر حلق شما عفونی شده باشد، می‌توانید به سادگی با آنتی بیوتیک یا درمان‌های خانگی مانند غرغره کردن آب نمک یا مصرف آبلیمو و عسل، آن را درمان کنید.

تاثیر دهانشویه در رفع علت بوی بد دهان 

اگر علت بوی بد دهان، ناشی از فعالیت باکتریایی باشد، دهانشویه تاثیر غیرقابل انکاری در درمان آن خواهد داشت. انواع دهانشویه آنتی بیوتیک با کنترل فعالیت باکتریایی دهان، جلوی بوی آن را خواهد گرفت یا به کنترل آن کمک خواهد کرد.

استفاده از دهانشویه برای درمان بوی بد دهان

 تاثیر چای سبز در رفع بوی بد دهان 

نوشیدن چای سبز یکی از موثرترین راه‌های رفع بوی بد دهان محسوب می‌شود. گفته می‌شود که نوشیدن چای سبز، به خاطر خواص آنتی‌اکسیدان قوی و آنتی بیوتیک، می‌تواند تاثیر قابل توجهی در رفع فوری بوی دهان داشته باشد. 

 تاثیر قرص در درمان علت گوارشی بوی بد دهان

اگر اثبات شود که بوی بد دهان ناشی از مشکلات معده و گوارش است، پزشک باتوجه به مشکل شما، دارو تجویز خواهد کرد. قرص برای رفع بوی بد دهان گوارشی یکی از مهم‌ترین گزینه‌های درمانی خواهد بود. بسته به مشکل معده، مترونیدازول، رانیتیدین و انواع آنتی بیوتیک‌ها، از گزینه‌هایی هستند که پیش ‌رو خواهید داشت.

 نکات طلایی برای رعایت بهداشت دهان و دندان

حالا که علت‌های بوی بد دهان را می‌دانید و همچنین متوجه شده‌اید که اولین و اصلی‌ترین دلیل بدبویی نفس، رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان است، از نکاتی که در ادامه آورده‌ایم به دقت پیروی کنید:

• روزی دوبار مسواک بزنید و دندان‌هایتان را تمیز کنید.
• در صورت لزوم حتما از دهانشویه استفاده کنید.
• مدت زمان مسواک زدن را به حداقل سه دقیقه افزایش دهید و با دقت دندان‌هایتان را تمیز کنید.
• هر روز نخ دندان بکشید.
• از دندان‌ها فقط برای جویدن استفاده کنید.
• از دندا‌ن‌هایتان در برابر آسیب محافظت کنید.
• مصرف غذاهای قندی را محدود کنید.

علت بوی بد دهان خود را پیدا کنید

همانطور که در این مقاله با شما به اشتراک گذاشتیم، علت بوی بد دهان بیش از هر چیزی به عوامل زمینه‌ای بروز آن بستگی دارد. شما می‌توانید برای تشخیص علل بالقوه این مشکل و سایر مشکلات مربوط به درمان و ترمیم دندان به کلینیک دندانپزشکی دکتر ابوالقاسمی مراجعه کنید. ما در کنار شما هستیم تا با بهترین کیفیت و در سریع‌ترین زمان ممکن، مشکلات خود را درمان کنید. برای مشاوره و رزرو نوبت، با کارشناسان ما در کلینیک تماس بگیرید.

سوالات متداول

1. علت اصلی بوی بد دهان چیست؟

بوی بد دهان معمولا از ترکیب مواد شیمیایی تولیدشده توسط باکتری‌های موجود در دهان ناشی می‌شود. یکی از عوامل اصلی این بو، تجمع باکتری‌های موجود در پوسیدگی‌های غذایی و باقی‌مانده‌های غذا در دهان است. این باکتری‌ها با تجزیه مواد غذایی، ترکیبات گازی ایجاد کرده و بوی نامطبوعی را در دهان به وجود می‌آورند.

2. چگونه می‌توان از بوی بد دهان جلوگیری کرد؟

برای جلوگیری از بوی بد دهان، رعایت بهداشت دهان و مراقبت از دندان‌ها بسیار مهم است. استفاده منظم از مسواک، تمیز کردن زبان و استفاده از ترکیبات ضد باکتری می‌تواند به کاهش تعداد باکتری‌ها در دهان کمک کند. همچنین، مصرف آب کافی و جلوگیری از خشکی دهان نیز می‌تواند از تولید باکتری‌هایی که باعث بوی بد دهان می‌شوند، جلوگیری کند. حتی می‌توانید از دندانپزشک هم در خصوص حفظ بهداشت و جلوگیری از بوی بد دهان مشاوره‌هایی دریافت کنید.